Poród w wodzie – jakie są jego zalety i czy jest bezpieczny?

Poród to jedno z najważniejszych wydarzeń w życiu każdej kobiety. Choć w Polsce nie istnieje jeden standard dotyczący metod rodzenia, coraz więcej kobiet decyduje się na poród w wodzie. Z danych wynika, że aż 59% przyszłych matek zastanawia się nad taką opcją (http://www.neurocentrum.pl/dcten/wp-content/uploads/jenczura_a4p.pdf, dostęp online: 23.09.2025). Co sprawia, że rodzenie w wodzie zyskuje na popularności i czy rzeczywiście jest to bezpieczna opcja dla matki oraz dziecka?

Na czym polega poród w wodzie?

Poród w wodzie, określany też jako immersja wodna, to jedna z metod porodu, w której część lub wszystkie etapy rodzenia odbywają się w wodzie. Jest to niefarmakologiczna technika łagodzenia bólu, opierająca się na wykorzystaniu właściwości wody, takich jak jej ciepło i wyporność. W trakcie porodu kobieta może przebywać przez większość czasu w wannie, a moment narodzin dziecka odbywa się w wodzie lub poza nią. Pozwala to na stworzenie komfortowego i bezpiecznego środowiska zarówno dla kobiety, jak i maluszka.

Poród do wody – jak wpływa na matkę i dziecko?

Badania wskazują na pozytywny wpływ zanurzenia w wodzie na cały proces porodu, który może przebiegać w bardziej komfortowych warunkach i z mniejszym stresem (https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10226235/, dostęp online: 23.09.2025).

Przebywanie w wodzie obniża poziom adrenaliny i noradrenaliny, które odpowiadają za stres. W efekcie kobieta czuje się bardziej zrelaksowana podczas porodu.
Ciepła woda sprzyja rozluźnieniu tkanek, w tym mięśni i szyjki macicy, co może przyspieszyć proces rozwierania się szyjki i skrócić czas porodu.
Kobiety rodzące w wodzie rzadziej doświadczają urazów krocza i nie potrzebują tak często interwencji chirurgicznych, takich jak nacięcie krocza (epizjotomia).
Poród w wodzie daje matce większą możliwość swobodnego poruszania się, co ułatwia kontrolowanie oddechu i przejście przez kolejne etapy porodu.
Zanurzenie w wodzie pomaga obniżyć ciśnienie krwi, co może zmniejszyć ryzyko wystąpienia powikłań, takich jak krwotok po porodzie.
Poród w wodzie wspomaga też mentalne przygotowanie do narodzin. Woda tworzy atmosferę intymności, dzięki czemu kobieta czuje się bezpieczniej i lepiej kontroluje swoje emocje, co może zmniejszyć lęk związany z porodem.

Zobacz też, dlaczego tak ważne jest oddychanie podczas porodu.

Poród w wodzie – korzyści dla dziecka

Naturalny poród w wodzie działa korzystnie również na maluszka, zapewniając mu łagodniejsze przejście z wnętrza matki do świata zewnętrznego.

Woda jest znanym środowiskiem dla dziecka, co zmniejsza szok związany z narodzinami i przejściem z łona matki na zewnątrz.
Zanurzenie w wodzie tłumi bodźce zewnętrzne, takie jak silne światło i hałas, dzięki czemu dziecko rodzi się w cichym i spokojnym otoczeniu.
Badania dowodzą, że dzieci, które rodzą się w wodzie, rzadziej doświadczają stresu i mają lepszą adaptację do nowego środowiska (https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4210671/, dostęp online: 23.09.2025).
Poród w wodzie zmniejsza ryzyko urazów, takich jak złamania obojczyka, które mogą wystąpić podczas tradycyjnego porodu. Woda działa jak amortyzator, zmniejszając siłę uderzenia podczas narodzin.

Czy poród w wodzie mniej boli?

Ciepła woda wpływa na rozluźnienie mięśni, co znacząco redukuje ból i napięcie. W efekcie kobieta może się zrelaksować, co przekłada się mniejszą intensywność odczuwanych skurczów.

Badania wykazały, że zanurzenie w wodzie sprzyja wydzielaniu endorfin – naturalnych substancji przeciwbólowych produkowanych przez organizm (https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3940223/, dostęp online: 23.09.2025).
Naukowcy zauważyli również, że kobiety decydujące się na rodzenie w wodzie zgłaszają mniejsze nasilenie bólu w porównaniu do tych, które rodzą w tradycyjny sposób. Często skutkuje to rezygnacją z farmakologicznych metod łagodzenia bólu, takich jak znieczulenie zewnątrzoponowe (https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11476211/, dostęp online: 23.09.2025).

Jak przebiega poród w wodzie?

Poród w wodzie odbywa się w specjalnie przystosowanym basenie lub wannie porodowej, gdzie kobieta zanurza się w ciepłej wodzie o temperaturze około 36-37°C, na głębokości 50-60 cm.

Kobieta wchodzi do wanny lub basenu, gdy szyjka macicy osiągnie rozwarcie na poziomie 4-5 cm.
Podczas I fazy porodu pobyt w wannie nie powinien przekraczać 30 minut.
Ciężarna może wrócić do kąpieli po półgodzinnej przerwie, pod warunkiem że nie dochodzi do wstrzymania akcji porodowej.
W zależności od stanu zdrowia matki, dziecka oraz preferencji rodziców poród może odbywać się w wodzie aż do momentu narodzin. W takim przypadku położna lub lekarz delikatnie przechwytuje dziecko po narodzinach, trzymając je przez chwilę w wodzie.
Ostatnia faza porodu, czyli wydalenie łożyska, odbywa się już poza wanną. Jest to ważne z punktu widzenia bezpieczeństwa, ponieważ nie zachodzi wówczas ryzyko przedostania się wody do otwartych naczyń krwionośnych matki.

Sprawdź też, jak wygląda poród naturalny.

Poród w wodzie – jakie badania należy przed nim wykonać?

Przed planowanym porodem kobieta powinna wykonać standardowe badania, które są niezbędne do oceny ogólnego stanu zdrowia oraz do wykluczenia ewentualnych przeciwwskazań do porodu w wannie. Badania te są jednak wymagane u wszystkich ciężarnych, a ich wyniki stanowią podstawę do podjęcia decyzji o metodzie porodu.

Do najważniejszych badań, które należy wykonać przed porodem w wodzie, zalicza się:

badania laboratoryjne krwi, w tym morfologia, poziom żelaza, grupa krwi, badania na obecność wirusa HIV, wirusowego zapalenia wątroby (HBV, HCV) oraz kiły;
badanie moczu umożliwiające wykrycie infekcji dróg moczowych, które mogłyby stanowić przeciwwskazanie do zanurzenia w wodzie;
badanie USG w celu monitorowania ułożenia płodu, ilości płynu owodniowego oraz kondycji łożyska;
monitorowanie rytmu serca płodu (KTG), aby ustalić stan zdrowia dziecka przed porodem i w jego trakcie.

Rodzenie w wodzie – przeciwwskazania

Poród w wannie może stanowić bezpieczną i komfortową opcję dla kobiet, u których ciąża przebiega bez powikłań. Istnieją jednak pewne przeciwwskazania, które mogą uniemożliwić przeprowadzenie takiej procedury. Należą do nich:

łożysko przodujące lub nisko usadowione;
nieprawidłowe ułożenie płodu (np. położenie miednicowe);
wcześniactwo – poród przed 37 tygodniem ciąży;
aktywna infekcja u matki, zwłaszcza przebiegająca z gorączką powyżej 38°C;
infekcje dróg rodnych, skóry lub nerek;
krwawienie z dróg rodnych w trakcie porodu;
zaburzenia tętna płodu lub konieczność ciągłego monitorowania KTG;
stan przedrzucawkowy lub inne poważne zaburzenia zdrowotne matki, takie jak nadciśnienie, niewydolność nerek, choroby serca czy zakrzepica w obrębie miednicy;
wypłynięcie gęstego, zielonego płynu owodniowego;
ciąża mnoga;
wysoka masa urodzeniowa dziecka lub inne wskazania medyczne wymagające przeprowadzenia cesarskiego cięcia.

Decyzję o możliwości porodu w wodzie podejmuje lekarz prowadzący, uwzględniając indywidualne ryzyko i stan zdrowia pacjentki. Co ważne, nawet jeśli kwalifikacja jest pozytywna, w trakcie porodu mogą pojawić się przeciwwskazania wymagające zmiany planów i przeniesienia na tradycyjną salę porodową.

Jak wygląda poród w wodzie? Podsumowanie

Poród w wodzie to metoda, w której kobieta przechodzi część lub wszystkie etapy narodzin w ciepłej wodzie. Pomaga to w zmniejszeniu bólu porodowego i kontroli oddechu, a także ogranicza ryzyko urazów krocza oraz innych powikłań okołoporodowych. Dziecko zyskuje z kolei łagodniejsze przyjście na świat, co sprzyja lepszej adaptacji i mniejszemu stresowi. Warto jednak pamiętać, że poród w wannie nie jest odpowiedni dla każdej kobiety. Ostateczną decyzję o wyborze metody podejmuje lekarz, uwzględniając stan zdrowia matki i dziecka.

Bibliografia

Harper B., Birth, Bath, and Beyond: The Science and Safety of Water Immersion During Labor and Birth, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4210671/, [dostęp online: 23.09.2025].
Herrero-Orenga C., Galiana L., Sanso N., Molas Martin M., Castro Romero A., Effects of Water Immersion Versus Epidural as Analgesic Methods during Labor among Low-Risk Women: A 10-Year Retrospective Cohort Study, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11476211/, [dostęp online: 23.09.2025].
Jenczura A., Długoń M., Czajkowska M., Gogola C., Gałązka I., Mazurek M., Spachowska K., Wiedza kobiet na temat porodów w wodzie, http://www.neurocentrum.pl/dcten/wp-content/uploads/jenczura_a4p.pdf, [dostęp online: 23.09.2025].
Mollamahmutoglu L., Moraloglu O., Ozyer S., Akin Su F., Hancerlioglu N., The effects of immersion in water on labor, birth and newborn and comparison with epidural analgesia and conventional vaginal delivery, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3940223/, [dostęp online: 23.09.2025].
Reviriego-Rodrigo E., Ibargoyen-Roteta N., Carregui-Villar S., Mediavilla-Serrano L., Uceira-Rey S., Experiences of water immersion during childbirth: a qualitative thematic synthesis, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10226235/, [dostęp online: 23.09.2025].