Stres to bardzo negatywny czynnik, który wpływa na zdrowie i samopoczucie. Dotyczy to każdego, ale szczególnie kobiet w ciąży, w przypadku których działanie hormonu stresu może mieć negatywne skutki nie tylko dla nich, ale i dla ich nienarodzonego dziecka. Zadajemy sobie więc pytanie, jak go unikać, jeśli sam fakt bycia w ciąży jest źródłem nerwów, niepokoju i obaw? Są na to sposoby, które – dla dobra swojego i dziecka, warto zastosować.
Czym jest stres?
Stres to reakcja, jaką obdarzyła nas natura i jako taki jest zjawiskiem pozytywnym. W momencie zagrożenia, pod wpływem hormonów stresu, organizm mobilizuje się do walki lub ucieczki. Wzrasta wtedy ciśnienie krwi, a serce zaczyna szybciej bić. Adrenalina rozszerza oskrzela, aby ułatwić oddychanie, a nasze źrenice powiększają się, aby poprawić widzenie. Podnosi się też poziom glukozy, która jest źródłem energii.
Kiedyś, gdy człowiekowi zagrażały dzikie zwierzęta, stres był warunkiem przeżycia. Dziś wydaje się być przeżytkiem, a jednak często słyszy się historie niebywałych wyczynów robionych pod wpływem adrenaliny. Hormon ten jest zresztą produkowany również w trakcie ostatniej fazy porodu, gdyż jest niezbędny w czasie parcia.
W czasie ciąży długotrwały stres jest niewskazany, gdyż może negatywnie odbić się na zdrowiu zarówno matki jak i dziecka. Z tego względu warto unikać sytuacji stresowych, a w trudnych momentach stosować techniki rozładowujące napięcie i łagodzące emocje.
Stres - nieodłączny towarzysz przyszłej mamy
Chociaż każdy, także przyszła mama woli unikać stresu, to jednak w trakcie 9 miesięcy oczekiwania na dziecko nie jest to proste zadanie. Już sam fakt zajścia w ciążę stanowi powód do zdenerwowania. Nawet jeśli dziecko jest wyczekane, to jednak zmiany, jakie zapowiada, mogą wywołać wzrost ciśnienia. W tym czasie w kobiecej głowie może się kłębić wiele myśli i rozterek. Jest to zupełnie normalne.
Przyszła mama myśląc o zdrowiu maluszka zastanawia się: czy rozwija się prawidłowo, czy jego waga i wzrost odpowiada tygodniom ciąży? Niepokoi się też, czy dobrze dba o siebie i dziecko: przecież zanim dowiedziała się o ciąży wypiła kieliszek wina, a dwa dni po zrobieniu testu miała niewielkie plamienie…
To emocje, które towarzyszą każdej kobiecie w ciąży, do tego mogą dojść jeszcze problemy dnia codziennego jak sprzeczka z partnerem czy wymiana zdań z teściową.
Czy stres szkodzi mamie i dziecku?
Stres, który jest długotrwały i silny, może negatywnie odbić się na zdrowiu kobiety oraz jej nienarodzonego dziecka. Wszystko przez hormony stresu, czyli adrenalinę i kortyzol, które jeśli są uwalniane przez chwilę, nie powodują szkody, ale wydzielane przez dłuższy czas, mogą powodować problemy zdrowotne. Warto podkreślić, że każda kobieta i każda ciąża są różne, a reakcje na stres mogą się różnić. Ważne jest, aby podejść do sprawy holistycznie i zwrócić uwagę na zdrowy tryb życia, w tym na zdrową dietę, aktywność fizyczną i wsparcie emocjonalne.
Jeśli kobieta ma obawy dotyczące stresu w ciąży, zawsze warto skonsultować się z lekarzem, który może dostosować porady do danej sytuacji. Wsparcie emocjonalne, zarówno ze strony partnera, jak i innych bliskich osób, może również odegrać istotną rolę w radzeniu sobie ze stresem w tym okresie.
Jak zmniejszyć stres w czasie ciąży?
Opanowanie stresu to umiejętność, której warto się nauczyć nie tylko z powodu ciąży, przyda się ona także w trakcie opieki nad maluszkiem, jak i w innych aspektach życia. Istnieje wiele technik radzenia sobie ze stresem, ale bardzo istotne jest również unikanie sytuacji będących powodem do zdenerwowania.
Warto uzmysłowić sobie co jest przyczyną występowania stresu. Jest to pierwszy krok do poradzenia sobie z problemem. Każda kobieta powinna mieć świadomość, że jeśli doświadcza chronicznego stresu lub depresji ciążowej jej lekarz prowadzący podejmie odpowiednie środki w leczeniu, aby pomóc ciężarnej oraz może wystawić zwolnienie lekarskie na ten czas.
Ciąża to czas, kiedy emocje mogą stanowić pewnego rodzaju problem. Bardzo ważne jest, aby pamiętać, że nieradzenie sobie z emocjami nie jest niczym wstydliwym. Kiedy kobieta ma trudność w poradzeniu sobie sama ze sobą, gdy nie ma w swoim otoczeniu osób, z którymi mogłabym o tym porozmawiać, wtedy warto rozważyć wizytę u psychologa lub terapeuty. Skorzystanie z pomocy specjalisty sprawi, że przyszła mama spojrzy z innej perspektywy na swoje problemy, uzyska wsparcie, a przede wszystkim zadba o dobro swoje i swojego dziecka.
Kolejna rada, która pomoże zapobiec stresowi w ciąży, to zakaz „nakręcania się”. W mediach społecznościowych poza dobrymi radami i rzetelnymi informacjami na temat ciąży możemy spotkać się z licznymi opowieściami o różnego rodzaju niepowodzeniach dotyczących samej ciąży czy porodu, możliwych zagrożeniach oraz powikłaniach. W trosce o zdrowie psychiczne oraz fizyczne nie warto przesadnie zagłębiać się w te tematy.
Lepiej na czas oczekiwania na dziecko ograniczyć dostęp do popularnych mediów społecznościowych, a przygotowania do porodu oprzeć na rzetelnych serwisach, dostarczających wiedzę medyczną. Im więcej informacji na temat ciąży i porodu, tym większa pewność, że poradzimy sobie w najtrudniejszych sytuacjach. Dlatego warto zapisać się do szkoły rodzenia, a także rozmawiać z lekarzem i położną o tym, co nas niepokoi i stresuje.
Aby spokojnie przeżyć ciążę ważny jest wypoczynek, zdrowe odżywianie i aktywność fizyczna. Sen i relaks regenerują organizm i poprawiają samopoczucie. Składniki odżywcze dostarczane z prawidłową dietą pomogą przetrwać nawet w sytuacjach stresowych. Ćwiczenia w ciąży, pływanie czy nawet spacery wyzwalają endorfiny, dotleniają i przywracają spokój oraz dobry nastrój.
Techniki walki ze stresem
Jeśli pomimo powyższych rad dopadnie nas stres, warto wypróbować wspominane sposoby walki ze stresem.
- Głębokie oddychanie. W momencie zdenerwowania czy napadu stresu następuje przyspieszenie tętna, a oddech staje się krótki. Warto wtedy usiąść i spokojnie, głęboko oddychać, aby dotlenić cały organizm, zwłaszcza mózg i napięte mięśnie. Ćwiczenia oddechowe można połączyć z medytacją, słuchaniem relaksacyjnej muzyki czy wizualizacją (wyobrażanie sobie siebie w ulubionym miejscu i przyjemnej sytuacji, np. na rozgrzanej słońcem plaży).
- Mindfulness, czyli uważność. To technika skupiania się na istotnych sprawach, zmianach zachodzących w ciele ciężarnej i traktowaniu ich jako ważnych doświadczeń. Polega na koncentrowaniu się na nich i ich świadomym przeżywaniu, nawet gdy są trudne i odnajdywaniu ich dobrych stron.
- Małe przyjemności. W chwilach stresu, zdenerwowania i niepokoju, warto zrobić coś dla siebie coś, co odwróci uwagę od przykrych sytuacji i poprawi nastrój. Może to być pójście do fryzjera, wieczór z książką czy wyjście do kina. Dobrze też, jeśli przyszła mama ma coś, co ją zajmuje i sprawia przyjemność – jakieś hobby lub ulubione zajęcie, np. fotografowanie czy szycie.
- Masaż. Doskonałym sposobem na stres jest masaż relaksacyjny i refleksologia. Ale w trakcie oczekiwania na dziecko trzeba być ostrożnym, dlatego najlepiej udać się do specjalisty i poinformować go o ciąży i ewentualnych problemach zdrowotnych. Masaż dostosowany do potrzeb przyszłej mamy może złagodzić stres.
Warto zastosować przedstawione powyżej wskazówki, w celu radzenia sobie ze stresem. Należy pamiętać, że jest to naturalna reakcja towarzysząca człowiekowi, jednak w trakcie ciąży powinno się unikać tego typu emocji, w trosce o zdrowie swoje i dziecka. Wizyta u specjalisty, psychologa, terapeuty, rozmowa z bliskim o tym, co nas trapi, może pomóc kobiecie w zapanowaniu nad emocjami. Nie zapominajmy także o roli snu, relaksu, prawidłowego odżywiania oraz o istnieniu technik walki ze stresem. Dzięki temu dziecko będzie mogło rozwijać się prawidłowo, a przyszła mama będzie spokojniejsza i będzie miała lepsze samopoczucie.
