Czego boją się przyszłe mamy i jak oswoić strach przed porodem i macierzyństwem?

9 miesięcy to okres, w którym kobieta oczekuje na przyjście upragnionego dziecka na świat. Wydaje się, że trwa on długo, ale czasem nie jest wystarczająco długi, aby oswoić się z myślą o zmianach, które czekają przyszłą mamę. Nowa rola, odpowiedzialność oraz świadomość, że życie będzie wyglądało teraz zupełnie inaczej są często przytłaczające. Do tego dochodzi lęk o to, czy kobieta podoła temu trudnemu zadaniu, jakim jest bycie mamą. Jakie są najczęstsze obawy towarzyszące kobietom oczekującym dziecka i jak je oswoić?

Spis treści

Macierzyństwo to prawdziwa rewolucja

Wiadomość o tym, że kobieta oczekuje dziecka zmienia wszystko. To chyba największa rewolucja, jaką można sobie wyobrazić. I choć oznacza zmiany zarówno dla matki, jak i dla ojca dziecka, to jednak przez pierwsze 9 miesięcy ciąży, to kobieta dźwiga ich ciężar.

Najtrudniej jest przyszłym mamom, które oczekują pierwszego maluszka. Nie mają pojęcia, co je czeka, nawet jeśli mają w rodzinie czy wśród znajomych rodziców z małymi dziećmi. Dodatkowo, jak większość ludzi żyjących w XXI wieku, śledzą wiadomości w Internecie, czytają i oglądają telewizję, dzięki czemu mają świadomość różnego rodzaju zagrożeń, co nie poprawia ich samopoczucia. Tak było np. w czasie pandemii. Badania prowadzone w latach 2020-22 wśród ciężarnych kobiet wykazały, że sytuacja na świecie bardzo podniosła poziom ich stresu i lęku¹.

Oczekiwanie na kolejne, nie pierwsze dziecko, też nie jest gwarancją przeżycia spokojnych 9 miesięcy. Wiele doświadczonych mam deklaruje, że nieprzyjemne doświadczenia z poprzedniej ciąży, porodu czy pierwszych dni macierzyństwa wywoływały w nich lęk przed ich powtórką. Matki obawiały się również reakcji starszaka na noworodka, martwiły się też o finanse rozrastającej się rodziny².

Czego najczęściej obawiają się kobiety oczekujące dziecka?

To naturalne, że ciąża wiąże się z lękiem i stresem. 9 miesięcy jest obarczone ryzykiem problemów zdrowotnych, a zmiany, jakie ze sobą niesie macierzyństwo, mogą odbić się na relacjach między partnerami, na finansach czy karierze kobiety.

Dlatego niepokój o przebieg ciąży i jej szeroko pojęte skutki należy potraktować jako jeden z jej normalnych objawów. Nie znaczy to jednak, że nie należy walczyć z własnymi demonami. Dla zdrowia swojego i swojego maluszka warto zadbać o siebie nie tylko fizycznie, ale również psychicznie. Nie powinno się bagatelizować stresu i lęku zwłaszcza w czasie ciąży.

Czego kobiety boją się najczęściej? Przyszłe mamy, które wzięły udział w licznych ankietach na temat swojego samopoczucia wyznały, że najczęściej lękają się o swoje zdrowie w kontekście ciąży i porodu oraz o zdrowie dziecka – np. wystąpienie ewentualnych wad wrodzonych czy przedwczesny poród. Wiele z nich przyznała się do odczuwania silnego niepokoju przed tym, czy będą dobrymi matkami i czy poradzą sobie z opieką i wychowaniem dziecka. Niektóre bały się, że nie będą mogły karmić piersią, inne, że pojawiają się w ich domach problemy finansowe. Duża grupa kobiet lękała się o relacje z partnerem i życie seksualne po porodzie².

Jak sobie radzić z lękiem i niepokojem?

Przyszłym mamom często towarzyszy lęk i niepokój, związany ze zdrowiem dziecka, porodem, odpowiedzialnością, wdrożeniem się w nową rolę, dostosowaniem się do potrzeb noworodka. Kobiety dotyka także strach przed zmianą stylu życia, utratą smukłej sylwetki, pojawia się także obawa dotycząca finansów, pracy. Wszystko to sprawia, że radość z posiadania dziecka odbiega na drugi plan. Czy te obawy są uzasadnione? Poniższe informacje odpowiedzą nam na to pytanie i z pewnością uspokoją przyszłe mamy.

Zdrowie dziecka

To jeden z częstszych lęków przyszłej mamy. Prawda jest jednak taka, że nowoczesna medycyna coraz lepiej radzi sobie z ewentualnymi problemami. Według raportu z 2022 roku dotyczącego Europy, śmiertelność noworodków jest bardzo niska i dla Polski wynosi zaledwie 2,7 na 1000 żywych urodzeń⁴. Dokładne badania, możliwość leczenia, a nawet operowania dziecka jeszcze w łonie matki oraz wiedza na temat zapobiegania powikłaniom – to wszystko sprawia, że na szczęście coraz rzadziej dochodzi do prawdziwych tragedii.

Poronienie

Chociaż może się wydawać, że wokoło ciągle słyszy się o utracie ciąży, to jednak poronienie nie zdarza się często. Rzeczywiste ryzyko wynosi 15 proc. i najczęściej dotyczy ciąży przed 8. tygodniem. Po tym czasie spada do 10%, a po 13. tygodniu –zaledwie do 1-2 proc⁵.

Poród

To głównie strach przed cierpieniem, które jest nieodłącznie związane z procesem narodzin. Jeśli kobieta ma niski próg bólu albo złe doświadczenia z poprzednich ciąż, powinna porozmawiać z lekarzem o znieczuleniu. Istnieje też wiele innych technik, które zmniejszają nieprzyjemne doznania w czasie skurczów, jak kąpiel, oddychanie czy masaż - warto nauczyć się je stosować. W skrajnych przypadkach, czyli po zdiagnozowaniu u kobiety tokofobii (fobii przed porodem) możliwe jest otrzymanie skierowania na cesarskie cięcie.

Odpowiedzialność

To dla wielu kobiet poważny kłopot. Do tej pory odpowiadały tylko za siebie, teraz muszą myśleć również o drugim człowieku i podejmować ważne decyzje dotyczące jego życia, zdrowia, przyszłości. Odpowiedzialność za dziecko, powinna rozkładać się na dwoje. Jeśli kobieta nie może liczyć na wsparcie partnera, trzeba poszukać go gdzie indziej: w rodzinie, przyjaciółce lub u psychologa. Czasem rozmowa z kimś bliskim lub zaufanym, pomoże odnaleźć się w trudnej sytuacji życiowej.

Nowa rola mamy

To naturalne, że kobieta, która ma zostać mama po raz pierwszy, boi się przyszłości. Nie wierzy w swoje umiejętności, nie wie, czy podoła obowiązkom, które ją czekają. Sposobem na poradzenie sobie z takimi lękami jest dobre przygotowanie się do macierzyństwa. Można zapisać się do szkoły rodzenia, porozmawiać z położną, lekarzem, a także ze znajomymi mamami, które mogą podzielić się swoimi doświadczeniami. Im większa wiedza na temat ciąży i porodu, tym lepiej.

Jak nie zrobić dziecku krzywdy

Noworodek jest kruchy i delikatny, ale naprawdę trudno mu zrobić krzywdę. Jeśli młoda mama opanuje kilka podstawowych zasad, jak podtrzymywanie główki dziecka, odpowiedni sposób noszenia i trzymania czy mocny, pewny chwyt w czasie kąpieli, na pewno sobie poradzi. Szybko też nauczy się odczytywać potrzeby maleństwa. Instynkt jest wpisany w naturę człowieka, włącza się u każdej kobiety, nawet tej niepodejrzewającej siebie o delikatność czy niemającej żadnego doświadczenia z noworodkami.

Utrata smukłej sylwetki

Ciąża zmienia kobietę nie tylko na czas ciąży. Nadmiar kilogramów może zostać po ciąży na jakiś czas. Na szczęście karmienie piersią, częste spacery z dzieckiem to sposoby na szybkie i zdrowe pozbycie się nadmiernych kilogramów. Dobrze też zacząć ćwiczyć, gdy tylko lekarz zezwoli.

Cenną, choć trudną umiejętnością jest zaakceptowanie swojego nowego „ja”. Zaokrąglone kształty są wpisane w macierzyństwo i dla wielu kobiet są ich macierzyńską wizytówką oraz częścią zmian, jakie dziecko wprowadziło w ich życie.

Problemy finansowe

Dziecko to wydatek, a wyprawka kosztuje czasem majątek. Należy jednak pamiętać, że zawsze są sposoby na zaoszczędzenie pieniędzy. Nie musisz kupować nowych rzeczy (poza fotelikiem do samochodu) – wózek czy ubranka można dostać w Internecie z drugiej ręki lub od znajomych. Można też poprosić rodzinę o to, aby wybierając coś dla dziecka z okazji urodzin czy chrztu, kupiła konkretne, wybrane rzeczy, które są potrzebne niemowlęciu. Ciąża trwa 9 miesięcy, więc dobrze jest odkładać niewielką sumę od momentu wykonania testu ciążowego.

Utrata pracy

Wiele kobiet obawia się, że po urodzeniu dziecka, nie będą miały dokąd wrócić. Tymczasem przepisy mówią o ochronie przed zwolnieniem przez 12 miesięcy od powrotu do pracy z urlopu rodzicielskiego. Trudniejsza sytuacja jest w przypadku pracownic, które przed urodzeniem dziecka pracowały na umowę zlecenie. Nie przysługuje im urlop macierzyński ani rodzicielski. W takiej sytuacji warto zorientować się, na jakie zasiłki i wsparcie od państwa mogą liczyć.

Na podstawie powyższych przykładów widzimy, że strach ma wielkie oczy, jednak w rzeczywistości z każdej sytuacji można znaleźć wyjście. Przyszłe mamy powinny pamiętać o tym, że zawsze mogą liczyć na pomoc osób im bliskich, specjalistów, nie są z tym wszystkim same. Rozmowa, zapoznanie się ze statystykami, zapisanie do szkoły rodzenia i wiele innych z wymienionych powyżej propozycji pomoże uporać się ze strachem, obawami przed nową rolą i sprawi, że kobieta poczuje się spokojniejsza, bardziej gotowa na zostanie mamą.

Bibliografia: