Urlopy przysługujące w związku z urodzeniem dziecka
Rodzicom, którzy są zatrudnieni lub posiadają dobrowolne ubezpieczenie chorobowe (np. w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą) przysługuje szereg urlopów związanych z urodzeniem dziecka. Warto znać ich podstawowe założenia oraz wiedzieć w jaki sposób skorzystać z przysługujących praw. Poniżej przygotowaliśmy dla Was zestawienie urlopów jakie przysługują w przypadku urodzenia dziecka oraz krótkie ich omówienie.
Urlop ojcowski
To specjalne 2 tygodnie zarezerwowane wyłącznie dla tatusiów – możecie je wykorzystać maksymalne do 2 lat od porodu, w dowolnym, wybranym przez Was terminie. Ważne, aby przed rozpoczęciem urlopu złożyć pracodawcy wniosek o urlop – minimalnie 7 dni przed terminem rozpoczęcia urlopu. Możecie wykorzystać całość lub podzielić na 2 równe części. Pamiętajcie, że urlop jest w 100% płatny, a wymiar zasiłku w tym czasie to średnia z 12 ostatnich miesięcy.
Tata dziecka może także wykorzystać urlop okolicznościowy – są to dwa dni przyznawane pracownikom z tytułu urodzenia się dziecka. Dni wolne nie zależą od ilości urodzonych dzieci w czasie jednego porodu i przyznawane są na wniosek pracownika.
Urlop macierzyński
Obowiązkowy urlop przeznaczony głównie dla mamy to urlop macierzyński. Długość urlopu zależna jest od ilości dzieci jakie urodziły się podczas jednego porodu i wynosi:
- 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka,
- 31 tygodni w przypadku urodzenia bliźniąt,
- 33 tygodnie w przypadku urodzenia trojaczków,
- 35 tygodni w przypadku urodzenia czwórki dzieci,
- 37 tygodni gdy urodzi się pięcioro lub więcej dzieci.
Pamiętaj, że tydzień urlopu liczony jest jako 7 dni kalendarzowych – weekendy oraz święta ustawowo wolne od pracy również wliczają się w urlop.
Urlop macierzyński mama może wykorzystać już przed porodem – maksymalnie 6 tygodni. Wystraszy, że złoży wniosek u swojego pracodawcy. Nie ma ustawowo narzuconego wzoru wniosku – najlepiej poprosić o taki wzór w firmie. Część urlopu może wykorzystać także tata dziecka (jeśli oczywiście podlega ubezpieczeniu chorobowemu) – mama musi jednak wykorzystać minimum 14 tygodni. Urlop macierzyński jest obowiązkowy – nie można się go zrzec. Jeśli z jakiegoś powodu mama nie może wykorzystać urlopu macierzyńskiego (np. przebywa w szpitalu) urlop macierzyński może wykorzystać tata – składa on wówczas wniosek do swojego pracodawcy. Jeśli przyszła mama chce wykorzystać urlop macierzyński w całości dopiero po porodzie nie trzeba składać żadnego wniosku do pracodawcy – urlop rozpoczyna się automatycznie w dniu narodzin dziecka. Wystarczy dostarczyć skrócony odpis aktu urodzenia do firmy lub do ZUS-u (w przypadku dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego). Urlop macierzyński jest w 100% płatny. Wymiar oblicza się na podstawie średniego wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy.
Urlop rodzicielski
Urlop rodzicielski to nieobowiązkowe, maksymalnie 32 tygodnie, z których może skorzystać mama lub tata dziecka. Istnieje możliwość dzielenia się urlopem lub przebywania na nim jednocześnie – łączny wymiar urlopu nie może jednak przekroczyć 32 tygodni. Przykładowo jeśli chcecie skorzystać z urlopu oboje w jednym czasie każde z Was może wykorzystać maksymalnie 16 tygodni urlopu. Jeśli tylko jedno z Was będzie przybywać na urlopie rodzicielskim może go wykorzystać w całości.
Jeśli chcecie podzielić się urlopem należy pamiętać o poniższych zasadach:
- Urlop można podzielić na maksymalnie 4 części, przy czym każda z części nie może być krótsza niż 8 tygodni.
- Urlop wykorzystujemy pełnymi tygodniami, niedopuszczalny jest podział na dni, np. 4 tygodnie i 5 dni.
- Urlop rodzicielski można wykorzystać w całości od razu po macierzyńskim, jednak część urlopu (do 16 tygodni) możecie zostawić na później, do końca roku kalendarzowego w którym dziecko kończy 6 lat.
Warto wiedzieć, że urlop rodzicielski można łączyć z pracą na pół etatu u dotychczasowego pracodawcy. Urlop rodzicielski jest również płatny. Pierwsze 6 tygodni wynosi 100% wymiaru zasiłku, w pozostałych tygodniach wymiar ten obniżany jest do 60% wartości. Aby otrzymać urlop rodzicielski należy złożyć u pracodawcy wniosek minimum 21 dni przed jego rozpoczęciem.
UWAGA! Jeśli mama zdecyduje się wykorzystać urlop rodzicielski w całości bezpośrednio po macierzyńskim może złożyć do 21 dni po porodzie wniosek do pracodawcy o przyznanie obu urlopów z zaznaczeniem, że przez całe 52 tygodnie (lub dłużej w przypadku urodzenia większej liczby dzieci w czasie jednego porodu) chce otrzymywać 80% wymiaru zasiłku.
Co jeszcze warto wiedzieć o wysokości zasiłku macierzyńskiego?
W przypadku gdy pracujesz krócej niż 12 miesięcy wymiar zasiłku będzie liczony od pełnych miesięcy kalendarzowym okresu składkowego. Jeśli wymiar zasiłku macierzyńskiego będzie niższy lub z jakiegoś powodu nie przysługuje Wam zasiłek (np. pracujecie na umowę o dzieło) – otrzymacie maksymalnie 1000 zł netto tytułem zasiłku rodzicielskiego. Przykładowo: zasiłek macierzyński wyniesie 700 zł, to otrzymasz 300 zł dodatku, tak aby zasiłek wyniósł łącznie 1000 zł. Aby otrzymać to świadczenie należy złożyć wniosek online lub w urzędzie miasta, urzędzie gminy lub ośrodku pomocy społecznej najpóźniej 3 miesiące od porodu – w tym czasie wypłata świadczenia zostanie wyrównana. Jeśli złożycie wniosek później – wypłata świadczenia rozpocznie się od miesiąca w którym został złożony wniosek. Pamiętajcie, że jeśli jedno z Was posiada prawo do zasiłku macierzyńskiego nie możecie pobierać również świadczenia rodzicielskiego.
Dodatkowe wolne
Opieka nad dzieckiem to dwa dni (lub 16 godzin) w roku kalendarzowym, które przysługują mamie lub tacie dziecka do ukończenia przez nie 14 lat. Przysługują Wam łącznie dwa dni – bez różnicy ile dzieci wychowujecie. Dniami wolnymi możecie podzielić się i każde otrzyma po jednym dniu wolnym. Za te dni wolne przysługuje Wam wynagrodzenie.
Urlop wychowawczy to maksymalnie 36 miesięcy bezpłatnego urlopu, który można wykorzystać do ukończenia przez dziecko 6 lat. Urlop można dzielić maksymalnie na 5 części – z urlopu możecie także skorzystać oboje – ważne, aby nie przekroczyć maksymalnego wymiaru urlopu. Pamiętajcie, że jedna osoba może wykorzystać maksymalnie 35 miesięcy tego urlopu. W czasie wychowawczego nie przysługuje Wam wynagrodzenie czy zasiłek macierzyński, jeśli jednak pobieracie zasiłek rodzinny możecie wnioskować o dodatek w wysokości 400 zł miesięcznie.
Źródło: Gov.pl
#Prenalen #urlop #macirzyński #wychowawczy #ojcowski #ZasiłekMacierzyński #kosinkowe
