Ryby, barszcz z uszkami, krokiety, makowiec – to tylko kilka potraw, które tradycyjnie pojawiają się na świątecznych stołach. Wiele przyszłych mam zastanawia się, czy może się nimi delektować? Czy któraś z potraw wigilijnych nie zaszkodzi nienarodzonemu dziecku? Podpowiadamy!
Wigilia to ważna rodzinna uroczystość, do której przygotowujemy się długo i staranie. W polskiej tradycji ogromną rolę ogrywają nie tylko prezenty, ale i świąteczne potrawy, które - zgodnie ze zwyczajem - powinny być bezmięsne. Dlatego na wigilijnym stole najczęściej królują dania z ryb, kapusty i grzybów, a także słodkie ciasta zawierające mak i bakalie. Czy to dania, które są bezpieczne dla ciężarnej i jej dziecka? Dietetycy uważają, że tak, pod warunkiem, że będzie się je spożywać z rozsądkiem, stosując zasadę: „jem dla dwojga, a nie za dwoje”. Potrawy świąteczne nie powinny zaszkodzić maluszkowi: nie zawierają składników szkodliwych dla rozwoju płodu, ale - niestety - mogą zaszkodzić mamie. Niektóre z nich, np. groch czy kapusta są ciężkostrawne, dlatego warto jeść je z umiarem. Jeśli jednak dojdzie do przejedzenia, sprawdzi się herbata z mięty lub kopru włoskiego, a na zgagę, która może pojawić się w przypadku zjedzenia dużej ilości tłustych, smażonych potraw - wywar z imbiru.
Wigilia w ciąży - dania smaczne i zdrowe
Wśród tradycyjnych wigilijnych dań jest wiele zdrowych i smacznych potraw, z których nie warto rezygnować z powodu ciąży czy karmienia piersią. Są to np. ryby, które ze względu na swoje właściwości odżywcze, powinny być stałymi elementami diety, nie tylko kobiety spodziewającej się dziecka. Dla przyszłych mam szczególnie polecane są tłuste ryby morskie takie jak sardynka, makrela czy halibut, ponieważ zawierają kwasy tłuszczowe Omega-3, które wspierają rozwój mózgu i oczu dziecka. Zdrowy jest także śledź, karp i łosoś, które są nieodłącznym elementem wigilijnej kolacji. W okresie oczekiwania na dziecko można je jeść w dowolnej postaci - dobra jest ryba smażona, ryba w galarecie czy ryba po grecku. Z uwagi na wrażliwy układ pokarmowy ciężarnej, dietetycy zalecają, aby jeść ryby duszone, pieczone lub gotowane, ponieważ nie są tak ciężkostrawne jak np. smażony karp. Nie wolno jeść surowych ryb - istnieje wówczas ryzyko zakażenia listeriozą, bakterią groźną dla rozwoju płodu.
Warzywna sałatka to danie, które może jeść każda przyszła mama. Gotowane marchew, pietruszka to zdrowa porcja błonnika, należy jednak pamiętać, żeby nie dodawać do nich domowego majonezu (zawiera surowe jaja, które mogą być źródłem salmonelli albo toksoplazmozy) – tym razem lepiej wybrać taki ze sklepu lub użyć jogurtu naturalnego.
Ważnym składnikiem polskich świątecznych dań są grzyby i kapusta kiszona, którą podajemy na stół w postaci bigosu, kapusty z grzybami lub farszu wkładanego do pierogów i uszek. Kapusta kiszona jest doskonałym źródłem naturalnych prebiotyków i witaminy C, dlatego jest wskazana w ciąży, chyba że powoduje u kobiety niestrawność. W przypadku grzybów należy mieć 100-procentową pewność, że nie są trujące – nawet wytrawnym grzybiarzom zdarzają się pomyłki. Bezpiecznymi grzybami będą pieczarki: można je jeść w ciąży w postaci zupy grzybowej, która jest bardzo smaczna.
Niestety, zarówno grzyby, jak i kapusta mogą być problemem dla układu pokarmowego. Dlatego do farszu z kapusty z grzybami potrzebnego do pierogów warto dodać trochę ziół, np. kminku, który pomaga przy wzdęciach. Pierogi z grzybami lepiej jeść w formie gotowanej – smażone są dość ciężkostrawne.
Barszcz czerwony to zupa, którą mogą jeść przyszłe mamy bez żadnych obaw. Buraczki zawierają kwas foliowy i przeciwutleniacze oraz witaminy z grupy B. A zupa robiona na zakwasie to doskonały sposób na wsparcie odporności, dlatego w święta warto postawić ją na stół.
Wigilijne słodkości w czasie ciąży
Święta w ciąży bez smakołyków? Dobra wiadomość jest taka, że będąc w ciąży można je jeść – ważne, aby nie opychać się słodyczami, gdyż są dość kaloryczne. Można jeść pierniczki, piernik czy sernik, bezpieczny jest też makowiec i kluski z makiem, ale w ich przypadku, trzeba zachować umiar. Mak to bogate źródło żelaza i wapnia, ale jest ciężkostrawny, więc może być powodem złego samopoczucia po Wigilii.
Bakalie, np. orzechy czy migdały, które można znaleźć w słodkich wigilijnych potrawach, to samo zdrowie - zawierają wiele minerałów i witamin. Dlatego, jeśli kobieta w ciąży lub mama karmiąca piersią ma ochotę na ciasto lub kutię, może ją zjeść. Warto też sięgnąć po cytrusy, ale wcześniej należy je sparzyć gorącą wodą, aby pozbyć się substancji stosowanych do zabezpieczenia owoców w czasie transportu.
Czego unikać? „Gotowych” ciast o długim terminie przydatności – zawierają szkodliwe tłuszcze, konserwanty i ulepszacze smaku. Ciasta z kremem przygotowanym na bazie surowych jaj to również danie, którego nie powinna jeść w święta przyszła mama.
Przepisy na dania wigilijne bezpieczne w ciąży
Specjalnie dla Was przygotowaliśmy kilka przepisów na zdrowe i bezpieczne dla przyszłych mam dania, które często pojawiają się na stole wigilijnymi.
Barszcz czerwony
Składniki:
- pęczek włoszczyzny,
- 2 litry wody
- 4 duże buraki,
- szczypta soli, ziele angielskie, majeranek,
- liść laurowy,
- około 1/2 szklanki soku jabłkowego,
- szczypta cukru lub słodziku,
- sok z cytryny do smaku.
Czas przygotowania: około 1 godziny
Oczekiwanie: 12 godzin
Wykonanie: Włoszczyznę obrać, oczyścić, zalać wodą, dodać sól i przyprawy. Gotować 30 minut, wywar przecedź. Buraki obrać, pokroić w plastry, włożyć do gorącego wywaru i podgrzewać, aż zacznie wrzeć. Zdjąć z ognia, ostudzić i odstaw na noc do lodówki. Barszcz przecedzić, wlać sok jabłkowy. Doprawić szczyptą cukru lub słodzika oraz sokiem z cytryny.
Kompot z suszu
To danie idealne dla przyszłych mam – można go popijać przez całe święta. Suszone owoce przyspieszają perystaltykę jelit, więc będą również pomocne w czasie zaparć.
Składniki:
- 1 i 1/2 szklanki suszonych owoców (figi, śliwki, jabłka, gruszki, morele),
- 1-2 łyżki miodu,
- 2-3 goździki,
- kawałek kory cynamonu,
- plasterek cytryny.
Czas przygotowania: 1 godz. 30 minut
Wykonanie: Owoce sparzyć wrzątkiem, odcedzić na sicie, włożyć do garnka, zalać wodą i odstawić na godzinę. Dodać goździki i cynamon. Gotować ok. 30 minut w tej samej wodzie. Pod koniec gotowania dodać plasterek cytryny. Wystudzić i dodać miód.
